Pleegouders hebben het recht om te rouwen

Het meest ingewikkelde waar wij in de tien jaar dat we pleegouders zijn mee te maken hebben gehad, is het afscheid nemen van Vera. Zij kwam bij ons wonen toen ze nog geen twee maanden oud was. Een kleine, super schattige baby. We waren direct verknocht aan elkaar en wat waren we blij dat we een gezin mochten vormen samen. Het idee was dat Vera een thuis nodig had waar ze haar verdere jeugd op kon groeien, dat was wat de pleegzorgwerker ons had verteld. Natuurlijk wisten we ergens best dat hierover altijd een bepaalde onzekerheidsfactor zou bestaan. Tussen weten en voelen lag echter een wereld van verschil.

Toen Vera veertien maanden oud was ging zij bij haar ouders wonen. Het waren intensieve maanden geweest voor ons allemaal, waarin onderzocht was of Vera’s ouders in staat waren tóch zelf voor haar te zorgen. Want dat bleek achteraf gezien nog helemaal niet zo goed te zijn bekeken als onze pleegzorgwerker had gedacht. Een punt wat niet goed was verlopen in de voorlichting naar ons toe dus. Wij bleven achter met een lege babykamer en een immens groot verdriet, hoe fijn we het ook vonden dat Vera de kans kreeg bij haar ouders groot te kunnen worden.

Mijn grote verdriet voelde echter lang niet altijd gerechtvaardigd. Ik was immers pleegmoeder en afscheid nemen hoorde daar nu eenmaal bij. Ik had kunnen weten dat het zorgen voor Vera iets tijdelijks zou kunnen zijn, ondanks de informatie die wij hierover gekregen hadden. Sterker nog: ik zou blij moeten zijn, want een kind hoort tenslotte bij zijn of haar biologische familie. Maar als ik nu terugdenk aan hoe ik me toen voelde is ‘blij’ niet bepaald het woord dat als eerste bij me opkomt… ‘Moe’, ‘leeg’ en ‘verslagen’ komen meer in de richting.

Na Vera’s vertrek vroegen we zelf om een evaluatiegesprek met de gezinsvoogd en pleegzorgwerker, omdat we wilden bespreken hoe wij als pleegouders het hele proces van haar komen en gaan hadden ervaren. We merkten direct dat zo’n gesprek niet iets is wat gangbaar was binnen Pleegzorgland. Daarna was er stilte, hoewel onze pleegzorgwerker haar best deed af en toe contact met ons te houden. Terugkijkend maakte ik een soort rouwproces mee: ontkenning, boosheid en verdriet, alle fasen kwamen voorbij. Uiteindelijk kon ik aanvaarden dat het was zoals het was en me goed voelen bij het feit dat Vera bij haar ouders zou opgroeien. Wat was dat tenslotte fijn voor hen alle drie.

Over rouwgevoelens bij ouders na een uithuisplaatsing bestaat geen discussie. Ook ik vind het niet meer dan logisch dat er alle begrip is voor deze ongekend grote verlieservaring. Ouders moeten hierin gesteund en begeleid worden waar zij maar willen. Daarnaast, zonder het één met het ander te willen vergelijken (want dat kan naar mijn idee helemaal niet!), zou er meer aandacht mogen komen voor het verdriet van pleegouders na een beëindigde plaatsing. Want ondanks het feit dat afscheid nemen ‘er nu eenmaal bij hoort’, moet óók een pleegouder mogen rouwen. Verdriet is niet iets om weg te rationaliseren, maar om te erkennen. Het is tenslotte nogal wat wanneer er een kindje in je huis komt wonen; dat maakt stilstaan bij de impact van een afscheid automatisch van ontzettend groot belang.