Ik haat je mama, hou me vast

Vera heeft veel last van alle veranderingen die de afgelopen maanden in haar leventje hebben plaatsgevonden; we verhuisden naar een andere woonplaats, ze nam afscheid van haar juf plus klasgenootjes en ze gaat wennen op de school waar ze na de zomervakantie zal starten. Het is een roerige periode, wat zich in Vera’s geval uit in heftig gedrag: ze klampt zich aan me vast maar duwt me tegelijkertijd keihard van zich weg. Een kleine aanleiding kan er bij momenten binnen een oogwenk voor zorgen dat Vera zich niet gezien, gehoord en vooral niet gewenst voelt.

Gisteren gebeurde het weer. We waren met zijn vieren naar de stad gefietst want Vera en Thomas hadden nieuwe schoenen nodig. Vera slaagde snel, haar voeten bleken een maat gegroeid en wat was ze trots op haar gloednieuwe sneakers. Haar intens tevreden gevoel sloeg echter acuut om in hevige razernij toen bleek dat Thomas schoenen nodig had die maar liefst twéé maten groter waren. Uitleg over het feit dat sommige merken nu eenmaal kleiner vallen waardoor dan een grotere maat nodig blijkt en het erkennen van haar gevoelens mochten niet baten. Blind van woede schreeuwde Vera het uit: ik hield alleen van Thomas, vond haar schoenen stom, wat zeg ik; ik vond haarzélf stom, ik haatte haar, en zij mij dus ook!

Eenmaal thuis was Vera’s ergste boosheid wat gezakt en kon ik een gesprekje met haar voeren. Ze vertelde me dat ze niet precies weet wat er op zo’n moment gebeurt in haar hoofd, maar wel dat ze het gevoel heeft dat ik haar niet lief vind, hoe vaak ik ook aangeef dol op haar te zijn. In simpele bewoordingen probeerde ik Vera uit te leggen dat dit door haar hechtingsstoornis komt. Ik benoemde dat ze als klein meisje veel heeft meegemaakt. Ik vertelde dat deze nare ervaringen ervoor kunnen zorgen dat het lastig is om anderen te vertrouwen: ze wéét wel dat wij er altijd voor haar zijn, maar is gevoelsmatig toch bang dat dit niet het geval is. Het verleden heeft haar immers geleerd dat dit zomaar kan veranderen.

Extra nabijheid, bevestiging en duidelijkheid bieden zijn het antwoord op de schade die het hechtingsstoornismonster in haar brein veroorzaakt heeft. Zelfs als ze roept me te haten, júist als ze schreeuwt me nooit meer te willen zien. Eigenlijk is Vera op zulke momenten namelijk niet de boze bijna-tiener die we aan de buitenkant zien, maar een klein en heel erg bang meisje. Een hummeltje dat het gevoel heeft dat ze er niet toe doet, ze er niet mag zijn en helemaal niets waard is. Ik weet dat het over een tijdje, als alle spannende dingen achter de rug zijn, weer een stukje beter zal gaan met mijn mooie Vera. Dat de schade die nu zo oplaait door alle veranderingen dan weer wat naar de achtergrond zal verdwijnen. Tot die tijd rest mij maar één taak: de zin “ik haat je mama!” continu vertalen naar: “hou me alsjeblieft heel even vast”…